NAZIM HİKMET RAN

           


                              




NAZIM HİKMET RAN KİMDİR?


Çağdaş Türk şiirinin gelmiş geçmiş en önemli isimlerinden biri olan Nazım Hikmet Ran, Türk Edebiyatına çok fazla değerli eser bırakmıştır. Türkiye’de serbest nazımı ilk kullananlardandır. Nazım Hikmet gerek yaptığı sanat, gerek bıraktığı eserler, gerekse hareketli siyasi hayatı nedeniyle Türk insanının hafızalarından hiçbir zaman silinmeyecek isimler arasına girmeyi başarmıştır. Şiir, roman, masal ve oyungibi birçok türde eserler yazmıştır.
Anadolu’ya geçtiği sıralarda savaşın ve halkın sorunlarına tanık olan Nazım Hikmet, o güne kadar yeterince farkına varamadığı gerçeklerle yüzleşmiştir. Bunun ardından hece ve aruzun ona yetemeyeceğini, farklı bir şiir anlayışına gitmesi gerektiğini anlamıştır. Bu duygularını ise şu dizelerle dile getirmiştir; “Anadolu’ya geçtim. Millet sıska, Nuh’tan kalma silahı, açlığı ve bitiyle savaşıyordu Yunan ordularına karşı. Milleti ve savaşını keşfettim. Şaştım, korktum, sevdim ve bütün bunları yazmak gerektiğini sezdim. Şiirle yeni şeylerin, şimdiye kadar söylenmemiş şeylerin ifade edilmesi gerektiğini sezdim. Bu işte önce beni yeni öze göre yeni bir şekil bulmak meselesi ilgilendirdi. İşe kafiyeden başladım. Kafiyeleri mısraların sonunda değil de bir sonda bir başta denedim.”


Nazım Hikmet siyasi görüşleri yüzünden defalarca kez tutuklanmış, şiirleri 50’den fazla dile çevrilmiş, “romantik komünist” ve “mavi gözlü dev” diye de adlandırılan, Türk edebiyatının en önemli isimlerinden biridir.


Nazım Hikmet Ran20 Kasım 1901 tarihinde, Selanik’te dünyaya gelmiştir. Ailesi tarafından 17 Ocak 1902 tarihinde nüfusa kaydettirilmiştir. İlk şiiri Feryad-ı Vatan’ı 1913 tarihinde yazmış ve aynı yıl Galatasaray Sultanisi’ndeortaokula, 1917 yılında ise Heybeliada Bahriye Mektebi’ne başlamıştır. Daha sonrasında ise Kurtuluş savaşında savaşmak için Anadolu’ya gitmiştir. Aşırıya kaçan halleri tespit edildiği için bahriyeden ayrılmak zorunda kalmıştır. Nazım Hikmet çok iyi bir edebiyat eğitimi almıştır. Aldığı edebiyat eğitimi sayesinde, daha sonraBolu’ya öğretmen olarak atanmıştır. Öğretmenlik yapmak istemeyen Nazım Hikmet, Batum üzerinden Moskova’ya gitmiş, burada siyasal bilimler ve iktisat okumuştur.


Nazım Hikmet Ran 1930 yıllarında tanışıp evlenmek istediği büyük aşkı Piraye ile 1931 yılında evlenme kararı almış, fakat araya giren tutuklamalar gibi sebepler yüzünden ancak 31 Ocak 1935 yılında evlenebilmişlerdir.


Nazım Hikmet’in daha öncesinde Sovyetler Birliği’nde 2 kez evlendiği de bilinmektedir. İlk evliliği bir Türk olan Nüzhet Hanımdır. İkincisi ise bir Rus olan Dr. Lena’dır. İkisi ile de evliliğini sürdürememiş ve çeşitli sebepler yüzünden ayrılarak daha sonra Piraye ile evlenmiştir. Nazım Hikmet Ran’ın Piraye’ye yazdığı birçok eseri vardır.


1924 yılında Moskova’da yayınlanmış olan ilk şiir kitabı ’28 Kanunisani’dir. Aynı yıl Türkiye’ye dönmüş ve Aydınlık isimli dergide şiirleri yayınlanmaya başlamıştır. Fakat dergide yayınlanan şiirler yüzünden Nazım Hikmet’e 15 yıl hapis istendiği için yeniden Moskova’ya dönmüştür. 1928 yılında çıkan af ile Türkiye’ye dönüş yapan Nazım Hikmet, Resimli Ay dergisinde çalışmaya başlamıştır. Bu derginin Nazım Hikmet’in tanınmasında rolü büyüktür.


Nazım Hikmet yine şiirleri yüzünden 10 yıl sonra 1938 yılında 28 yıl hapis cezasına çarptırılmıştır. Çankırı, Bursa ve İstanbul cezaevlerinde yatmış, 1950 yılında çıkarılan af ile de ceza süresinin üçte ikisi affedilmiştir. Cezaevindeki son 2 yılına girmek üzere olan Nazım Hikmet, kendisini ziyarete gelen, dayısının kızı Münevver’e aşık olmuştur. Piraye ile boşanan Nazım Hikmet Münevver ile evlenmiştir. 12 yıl boyunca hapis yattıktan sonra öldürüleceğini düşünerek Moskova’ya tekrar dönmüştür. Bu yüzden Türkiye vatandaşlığından çıkarılmış ve Polonya vatandaşlığına geçerek Borzecki soyadını almıştır. Moskova’da 1963 yılında geçirdiği kalp krizi sonucunda hayatını kaybetmiştir. Mezarı Moskova’da bulunmaktadır. Türk vatandaşlığından çıkarılan Nazım Hikmet, ölümünden 46 yıl sonra 5 Ocak 2009 yılında Bakanlar Kurulu kararı ile vatandaşlıktan çıkarılma işlemi iptal edilmiştir.
Ölmeden önce yayınlanan eserleri


Dağların Havası, 1925


Güneşi İçenlerin Türküsü, 1928


835 Satır, 1929


Jokond ile Si-Ya-u, 1929


Varan 3, 1930
1+1=1, 1930


Sesini Kaybeden Şehir, 1932


Gece Gelen Telgraf, 1932


Benerci Kendini Niçin Öldürdü? 1932


Bir Ölü Evi, 1932


Kafatası, 1932


Orman Cücelerinin Sergüzeşti, 1932


Unutulan Adam, 1934


Portreler, 1935


TarantaBabu’ya Mektuplar, 1935


Simavne Kadısı Oğlu Şeyh Bedrettin Destanı, 1936


İt Ürür Kervan Yürür, 1936


Milli Gurur, 1936


Sovyet Demokrasisi, 1936


Alman Faşizmi ve Irkçılığı, 1936


Kurtuluş Savaşı Destanı, 1937


Yeşil Elmalar, 1938


La Fontaine’den Masallar, 1949
Ölümünden Sonra Yayınlanan Eserler


Saat 21 – 22 Şiirleri, 1965


Enayi, 1965


Ferhad ile Şirin, 1965


İnek, 1965


İstasyon, 1965


Kan Konuşmaz, 1965


Yolcu, 1965


Yaşamak Hakkı, 1966


Bu Bir Rüyadır, 1966


Henüz Vakit Varken Gülüm, 2008


Öteki Defter, 2008


Büyük İnsanlık, 2011


Piraye’ye Mektuplar 1, 1998


Piraye’ye Mektuplar 2, 1998


Sanat ve Edebiyat Üstüne, 1998


Bizim Radyoda Nazım Hikmet, 2002


Yatar Bursa Kalesinde, 1991


Sanat, Edebiyat, Kültür, Dil, 1992


Çankırı’dan Piraye’ye Mektuplar, 2010


Bütün Şiirleri, 2007